Ngày nay, rất nhiều loại ứng dụng phi tập trung (DApp) khác nhau sử dụng hợp đồng thông minh để mang lại sự minh bạch, bảo mật và tự chủ mang tính cách mạng. Tiếc rằng, các ứng dụng này có xu hướng hoạt động theo cấu trúc silo - được bảo vệ khỏi các chất xúc tác từ những sự kiện theo thời gian thực. Đó là lúc các oracle blockchain như Pyth xuất hiện.
Đóng vai trò cầu nối giữa blockchain và nguồn dữ liệu theo thời gian thực, Pyth là trung gian quan trọng cho phép hợp đồng thông minh tương tác với thông tin trong thế giới thực và phản ứng với những sự kiện đang diễn ra. Bạn muốn biết cách Pyth hứa hẹn thay đổi cách thức vận hành của DApp?
Từ việc cung cấp dữ liệu theo thời gian thực với độ trễ thấp đến khoảng tin cậy với từng bộ dữ liệu, bài viết này cung cấp tất cả thông tin cần thiết về Pyth Network, token PYTH và sự lớn mạnh của nó như một trong những oracle tài chính phát triển nhanh nhất trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi).
Pyth Network là gì?
Pyth Network là giải pháp oracle blockchain dựa trên pull, phi tập trung, chuyên thu thập dữ liệu giá chất lượng cao, theo thời gian thực cho nhiều loại tài sản, bao gồm tiền mã hóa, hàng hóa và tiền pháp định. Được ra mắt trên blockchain Solana, Pyth tích hợp hơn 90 sàn giao dịch, nhà tạo lập thị trường và nhà cung cấp dịch vụ tài chính chia sẻ dữ liệu giá độc quyền on-chain. Dữ liệu này sau đó được cập nhật mỗi 400 mili giây, được biên dịch và phân phối đến các ứng dụng hợp đồng thông minh khác nhau nhằm giúp người dùng Pyth truy cập dữ liệu có độ chính xác cao, cập nhật nhất theo thời gian.
Dù mới được ra mắt vào tháng 8/2021, Pyth đã thu hút được lượng người theo dõi khổng lồ và hỗ trợ khối lượng giao dịch hơn 80 tỷ USD. Mạng này hiện được hơn 200 ứng dụng on-chain và off-chain sử dụng, cho thấy nhu cầu thực sự về dữ liệu có độ chính xác cao trong không gian DeFi.
Oracle blockchain là gì?
Để thực đánh giá được sự đổi mới mà Pyth Network đang mang lại cho không gian DeFi, trước tiên hãy tìm hiểu xem oracle blockchain là gì và cách chúng trở thành nền tảng của hệ sinh thái DeFi.
Được biết đến như là cầu nối giữa dữ liệu trong thế giới thực và thế giới kỹ thuật số của các mạng blockchain, oracle blockchain đóng vai trò “người biên dịch” cho các nguồn cấp dữ liệu. Vì các blockchain không có khả năng truy cập dữ liệu bên ngoài mạng, oracle blockchain sẽ giúp lấp đầy khoảng trống này bằng cách đăng thông tin giá off-chain ngay on-chain. Bằng việc cung cấp dữ liệu thực tế chính xác và kịp thời, oracle giá cho phép hợp đồng thông minh đưa ra quyết định sáng suốt dựa trên sự kiện trong thế giới thực.
Nếu bạn đang tự hỏi oracle blockchain duy trì tính công bằng như thế nào thì đó là nhờ tính phi tập trung. Bằng cách phân phối các nhiệm vụ lấy dữ liệu từ nhiều nguồn uy tín, oracle blockchain có thể duy trì sự đáng tin cậy vì dữ liệu được cung cấp không bị giả mạo.
Pyth Network hoạt động như thế nào?
Pyth Network nổi lên như một giải pháp đột phá giúp khắc phục thách thức về oracle giá. Mạng này đưa ra hướng tiếp cận phi tập trung và có nguồn mở đối với cơ sở hạ tầng oracle giá, giải quyết các hạn chế của oracle tập trung truyền thống.
Kiến trúc độc đáo của Pyth Network đảm bảo tính toàn vẹn, minh bạch và độ tin cậy của dữ liệu, khiến nó trở thành lựa chọn lý tưởng để hỗ trợ DApp đòi hỏi dữ liệu thị trường theo thời gian thực chính xác. Trong hệ sinh thái DeFi có tốc độ xử lý cao với các DApp như sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và giao thức cho vay, nhu cầu về oracle blockchain có độ tin cậy cao đang gia tăng. Oracle giúp xác định giá tài sản, yêu cầu về tài sản thế chấp và nhiều thông số quan trọng khác.
Nếu không có oracle giá đáng tin cậy, các ứng dụng DeFi này sẽ không thể hoạt động hiệu quả và có thể gây ra những tính toán sai lầm ngoài ý muốn và tổn thất tài chính. DEX sẽ không thể hỗ trợ hoán đổi token liền mạch mà không bị trượt giá, các giao thức cho vay sẽ quản lý tỷ lệ tài sản thế chấp kém hơn và AMM không thể duy trì bể thanh khoản ở mức giá hợp lý. Đó là lúc dữ liệu trong thế giới thực có độ chính xác cao, cập nhật theo thời gian thực của Pyth Network phát huy vai trò.
Kiến trúc của Pyth Network
Kiến trúc độc đáo của Pyth Network giúp mạng này trở nên khác biệt so với các giải pháp oracle giá truyền thống. Thay vì dựa vào một nguồn dữ liệu duy nhất, Pyth Network tổng hợp nguồn cấp dữ liệu giá từ mạng lưới nhà phát hành đa dạng như các sàn giao dịch, nhà tạo lập thị trường và tổ chức tài chính truyền thống. Như đã đề cập trước đó, mạng đa dạng này hiện đang bao gồm tổng cộng hơn 90 nguồn cấp dữ liệu giá độc đáo. Hướng tiếp cận phi tập trung này đảm bảo rằng dữ liệu giá do Pyth Network cung cấp có độ chính xác cao, là dữ liệu của bên thứ nhất, có khả năng chống thao túng và minh bạch với công chúng.
Bản chất pull và theo nhu cầu của Pyth Network
Hầu hết các oracle blockchain ngày nay đều sử dụng mô hình “push”, bao gồm một quy trình off-chain liên tục gửi các giao dịch để cập nhật giá on-chain. Ngược lại, Pyth Network giao công việc này cho người dùng Pyth. Về cơ bản, cập nhật giá Pyth được tạo trên Pythnet và được phát off-chain thông qua Wormhole Network - một giao thức nhắn tin cross-chain trên blockchain Solana. Những cập nhật giá không cần cấp quyền này được ký để chương trình on-chain Pyth có thể xác minh tính xác thực.
Thông thường, người dùng giá Pyth Network sẽ gửi một giao dịch đơn lẻ cập nhật giá và cách sử dụng giá trong ứng dụng downstream. Điều này cuối cùng sẽ thúc đẩy hiệu suất gas và độ trễ thấp hơn vì Pyth Network sẽ không tính phí gas cho mỗi lần cập nhật giá và mọi giao dịch đều có thể tham chiếu đến giá off-chain gần nhất.
Vai trò oracle blockchain có tính đổi mới của Pyth Network
Dù oracle giá không phải mới trong bối cảnh DeFi, nhưng Pyth Network đã đưa ra một loạt cải tiến giúp tạo nên sự khác biệt. Sau đây là những cải tiến quan trọng đó.
Tần suất cập nhật oracle chưa từng có
Trong khi các oracle khác có thể phải đối mặt với sự chậm trễ hoặc rủi ro tập trung, Pyth Network hoạt động trên blockchain hiệu suất cao của Solana. Điều này đảm bảo cập nhật dữ liệu gần như tức thì, vì Pyth có thể có tần suất lên đến gần 400 mili giây. Với cập nhật theo từng phần của giây, Pyth cung cấp dữ liệu gần với thời gian thực nhất có thể. Những cập nhật dữ liệu này thậm chí còn thường xuyên hơn với mô hình cập nhật giá theo yêu cầu cho phép người dùng Pyth đẩy cập nhật giá on-chain theo phương thức không cần cấp quyền ở mọi vị trí để sử dụng. Tốc độ này kết hợp với tính phi tập trung đã khiến Pyth Network trở thành yếu tố tạo ra đột phá cho các DApp đòi hỏi thông tin kịp thời và chính xác.
Khoảng tin cậy dữ liệu
So với các oracle blockchain khác, Pyth công bố khoảng tin cậy cho tất cả các nguồn cấp dữ liệu giá. Những khoảng này là thước đo chắc chắn về giá thực của một tài sản, vì giá có xu hướng thay đổi tùy thuộc vào nơi tài sản đó được giao dịch. Tuyệt vời nhất là khoảng tin cậy giúp cung cấp giá liên tục trong những thời điểm giá biến động cao. Thay vì ngăn cản hay từ chối đưa một số mức giá nhất định vào mạng, Pyth sử dụng các khoảng tin cậy này để đánh giá độ chính xác. Làm vậy là để có thể đo lường giá thực của tài sản mà không cần sử dụng các yếu tố kích hoạt giá nhằm tác động đến tính chính xác khi biểu thị giá.
Trong khi hệ sinh thái Terra sụp đổ vào tháng 5/2022, Pyth đã theo dõi chính xác giá LUNA trong quá trình mất neo với UST. Khi đó, các oracle giá khác đã gặp phải sự cố do các yếu tố kích hoạt giá được mã hóa cứng, gây ra ngắt mạch. Các bộ ngắt mạch này đã ngừng cập nhật giá tài sản khi giá xuống dưới 0,1 USD. Tuy nhiên, Pyth Network duy trì thời gian hoạt động ổn định với nguồn cấp dữ liệu giá LUNA/USD linh hoạt vẫn chạy xuyên suốt tình huống này.
Sử dụng dữ liệu của bên thứ nhất có thể xác minh on-chain
Hiện tại, DApp không còn phải dựa vào dữ liệu có chất lượng đáng ngờ từ các nguồn chưa được xác minh. Khác với các oracle blockchain khác có xu hướng dựa vào dữ liệu không rõ ràng từ các nguồn của bên thứ ba, Pyth Network tổng hợp nguồn cấp dữ liệu giá của bên thứ nhất từ nhiều nhà phát hành thay vì dựa vào một nguồn dữ liệu duy nhất. Dữ liệu của bên thứ nhất từ nhiều tổ chức tài chính uy tín trong ngành tài chính truyền thống và tiền mã hóa sẽ giảm đáng kể nguy cơ thao túng nhờ tính toàn vẹn được duy trì nhờ hướng tiếp cận phi tập trung này. Ngoài ra, vì các nguồn dữ liệu này được công khai nên tính minh bạch tổng thể sẽ cao hơn, người dùng có thể xác minh tính chính xác của dữ liệu on-chain bằng Trình khám phá Solana.
Bạn muốn tìm hiểu xem Pyth Network khác với các oracle blockchain hàng đầu trong ngành như thế nào? Sau đây là so sánh chuyên sâu về Pyth Network và ChainLink, nêu bật những điểm khác biệt chính giữa Pyth và các oracle blockchain khác.
Tokenomics của PYTH
Bạn tò mò về tiện ích tương lai của token PYTH khi được giao dịch công khai? Một trong những tiện ích quan trọng nhất mà đội ngũ Pyth Network hướng tới là quyền tham gia vào Pyth DAO. Bằng việc nắm giữ token PYTH, chủ sở hữu PYTH có thể tham gia quản trị on-chain và xác định tương lai của Pyth Network cũng như các lĩnh vực phát triển chính. Một số ví dụ về quyền quản trị bao gồm:
Bình chọn về mức phí cập nhật.
Xác định cơ chế phân phối phần thưởng cho nhà phát hành dữ liệu.
Phê duyệt các bản cập nhật phần mềm khác cho các chương trình on-chain trên các blockchain.
Xác định cách các sản phẩm được niêm yết trên Pyth Network và dữ liệu tham chiếu liên quan (ví dụ: số vị trí thập phân trong giá, sàn giao dịch tham chiếu).
Quyết định cách nhà phát hành được phép cung cấp dữ liệu cho nguồn cấp dữ liệu giá.
Bên cạnh tiện ích của PYTH thì sau đây là một số thông tin chi tiết cần biết về tokenomics của PYTH:
Nguồn cung tối đa: 10.000.000.000 PYTH
Nguồn cung lưu hành ban đầu: 1.500.000.000 (15%)
Mở khóa: 85% token PYTH ban đầu bị khóa và token bị khóa sẽ được mở khóa tương ứng sau 6, 18, 30 và 42 tháng sau đợt ra mắt token ban đầu. Để hình dung rõ ràng hơn về lịch trình mở khóa của PYTH, hãy xem biểu đồ dưới đây.
Trong nguồn cung gồm 10 tỷ token PYTH, 52% được phân bổ cho sự tăng trưởng hệ sinh thái Pyth Network. Được neo như một cách phân bổ chiến lược dành riêng cho những người đóng góp vào Pyth, số tiền được phân bổ này thưởng cho nhiều người đóng góp, từ các nhà giáo dục Pyth đến các nhà phát hành Pyth Network thời kỳ đầu. Các sáng kiến tăng trưởng hệ sinh thái bao gồm tài trợ cho các dự án nghiên cứu nhằm cải tiến Giao thức Pyth và khuyến khích các nhà phát triển xây dựng công cụ và tài nguyên thân thiện với Pyth Network.
Với phần PYTH lớn như vậy được phân bổ cho sự phát triển tương lai của Pyth Network, đội ngũ có tham vọng về quỹ đạo phát triển trong tương lai của dự án. Ngoài mức phân bổ 52% này, 16% khác được dành cho việc phát triển giao thức cùng với nỗ lực ra mắt và cộng đồng. Trong điều kiện lý tưởng thì điều này sẽ mang lại cho Pyth Network động lực marketing cần thiết để đạt được tham vọng lớn lao và thiết lập nền tảng vững chắc gồm các yếu tố cần thiết như công cụ oracle và cơ sở hạ tầng dữ liệu ổn định.
Cách tham gia airdrop retroactive của Pyth Network
Bạn muốn biết liệu bạn có đủ điều kiện tham gia đợt airdrop retroactive của Pyth Network không? Nhìn chung, để nhận airdrop retroactive, bạn cần tương tác với DApp sử dụng dữ liệu Pyth hoặc là thành viên cộng đồng tích cực tương tác với các mạng xã hội của Pyth Network.
Sau đây là hướng dẫn từng bước giúp bạn nhanh chóng đủ điều kiện nhận airdrop token PYTH:
Để bắt đầu quy trình nhận, hãy truy cập Trang nhận airdrop của Pyth Network.
Sau đó, chọn hệ sinh thái mà bạn đang sử dụng và được Pyth hỗ trợ, sau đó chọn hộp kiểm Pyth Discord nếu phù hợp. Tiếp theo, trang sẽ kiểm tra hoạt động của ví và tài khoản Discord của bạn để tính toán số lượng token PYTH mà bạn đủ điều kiện nhận.
Sau khi hoàn tất, lượng token PYTH được phân bổ cho bạn sẽ hiển thị trên mỗi ví/tài khoản được kết nối. Vì PYTH có nguồn gốc từ Solana nên sẽ cần kết nối ví Solana để nhận phân bổ.
Muốn vậy, cần chọn nút 'ký' để ký giao dịch và hoàn tất quy trình nhận.
Lời kết và bước tiếp theo
Do tính chất biệt lập vốn có của blockchain, hợp đồng thông minh thường khép kín, tách biệt khỏi các nguồn dữ liệu bên ngoài. May mắn thay, Pyth Network đóng vai trò là trung gian quan trọng, giúp thu hẹp khoảng cách giữa dữ liệu trong thế giới thực và hoạt động vận hành on-chain. Với trọng tâm nhạy bén hướng tới việc cung cấp dữ liệu chính xác và gồm các khoảng tin cậy, hệ sinh thái DeFi có thể đạt được tiềm năng thực sự. Nhiều người tin rằng điều này là khả thi nếu Pyth thực hiện được sứ mệnh mạng hóa cách các giao thức DeFi truy cập và sử dụng dữ liệu tài chính có độ chính xác cao.
Bạn có muốn tìm hiểu thêm về Pyth Network và tham gia cuộc cách mạng dữ liệu on-chain để nâng tầm hợp đồng thông minh với dữ liệu của bên thứ nhất không? Hãy cùng chúng tôi lập kế hoạch và giao dịch PYTH ngay hôm nay.
© 2024 OKX. Có thể sao chép hoặc phân phối toàn bộ bài viết này, hoặc dùng đoạn trích từ 100 từ trở xuống trong bài viết này, cho mục đích phi thương mại. Mọi hành vi sao chép hoặc phân phối toàn bộ bài viết đều cần nêu rõ: "Bài viết này thuộc bản quyền của © 2024 OKX và được sử dụng với sự cho phép". Các đoạn trích hợp lệ phải trích dẫn tên của bài viết và đưa phần ghi công vào, ví dụ: "Tên Bài viết, [tên tác giả nếu có], © 2024 OKX". Không được tạo tác phẩm phái sinh hay dùng bài viết này cho mục đích khác.